Het CDA (in Edam-Volendam) verkoopt illusies over het Europaplein

KLADBLOK

‘Als je de steun wilt van het volk, laat ze dan illusies zien, want als je ze de waarheid vertelt, zullen ze je stenigen’. Aan deze aanbeveling voor politici door Machiavelli moest ik denken toen ik in de NiVo (van 20 november 2013) kennis nam van de visie van het CDA op de ontwikkeling van het centrum van Volendam.

Op het eerste gezicht is het een saai stuk. Voor wie alle discussies over het onderwerp heeft gevolgd zijn er echter wel interessante dingen te lezen. In het stuk maakt het CDA bijvoorbeeld duidelijk dat ze zich volledig afkeert van de grootschalige plannen die coalitiegenoot VD|80 voor het centrum koestert. De plannen van die partij en haar wethouder Kes worden definitief en grondig afgewezen.

Het CDA maakt echter ook duidelijk dat het vasthoudt aan het omstreden besluit om het Europaplein autovrij te maken. Het zijn de winkeliers en een aantal bezoekers van het centrum die zich daar met hand en tand tegen verzetten. Ik maak er geen geheim van dat ik daarbij hoor. In mijn visie is parkeren de enige logische bestemming van dat plein.  Echter, iedereen die dat ook vindt, loopt tegen de belangen van twee heel verschillende partijen op.

Op de eerste plaats gaat het om ‘linkse’ belangen. Daar vinden ze dat we beter de fiets of het Openbaar Vervoer kunnen nemen om ons te verplaatsen. Ze zijn gek op het plaatje van de fietsende moeder met volle boodschappentassen en een kind voor- en achterop.  Zeg ‘auto’ en ze zeggen: ‘weg ermee’. De auto’s verbannen ze dan ook het liefst naar een plek waar niemand ze kan zien.

Dan hebben we ook nog ‘rechts’. Die willen het nog wel eens voor de auto en de winkeliers opnemen. Maar in dit geval even niet.  Hoewel de grootschalige plannen van VD|80 door ‘rechts’ worden afgewezen, doen ze dat omdat een ander ‘grootschalig’ plan hen drijft. Ze willen namelijk het toeristisch gebied dat zich overwegend tot de fameuze Dijk beperkt uitbreiden tot het centrum van Volendam. Het zijn vooral de VVD en het CDA die zich daar voor inspannen en dat doen ze al sinds er plannen waren voor het verblijfstoerisme en de bouw van het Marinapark.

In die plannen speelt het Europaplein een centrale en principiële rol. Het moet een verblijfsgebied worden in plaats van een parkeerterrein. Volgens het CDA moet het plein ‘een belangrijke en waardevolle rol gaan spelen als kloppend hart en ontmoetingsplek voor de eigen burgers, winkelend publiek van buiten en toeristen’. Een ronkende zin die niet meer dan een illusie beschrijft. Pleinen in Nederland liggen er als regel kaal, winderig en ongebruikt bij omdat de weersomstandigheden in Nederland alleen aardig zijn voor pleinen die beschut liggen. Zo’n plein is het Europaplein helaas niet. De westenwinden die vanaf de brede Zeestraat worden aangevoerd maken het plein alleen maar een aangenaam verblijfsgebied op de zeldzame zomerse dagen waarop de westenwinden het even af laten weten. Maar ja, als je steun van de bevolking wilt krijgen voor plannen, kun je beter illusies verkopen dan de waarheid vertellen. En die waarheid is simpel. Meer dan een ‘kijkplein’ zal het nooit worden.

De oostwand en de zuidwand van het plein moeten wat het CDA (en de VVD) betreft een andere uitstraling krijgen. Het verouderde gebouw aan de oostwand waar vroeger het postkantoor zat en nu een winkel moet vervangen worden voor een gebouw met een ‘Volendamse’ uitstraling. De Zuidwand die gevormd wordt door de Ventersgracht en waar nu een rijtje woningen staat, moet vervangen worden door een ‘Volendamse’ wand met winkeltjes, een restaurant, eetcafé of bistro. Woningen daar moeten bij verkoop aan de gemeente worden aangeboden. Het is een merkwaardige zaak. De bewoners van de Ventersgracht spelen een belangrijke rol bij het betwisten van de functie van het plein. Ze willen dat de auto’s voor hun deur verdwijnen. Maar op de lange duur zijn zij het die zullen verdwijnen in de plannen van het CDA.

Het zijn naar mijn idee de begerige ogen van projectontwikkelaars die van het Europaplein een betwist gebied hebben gemaakt. Bouwen in dat gebied levert mooie verdienmodellen op. Om die reden was het CDA in het verleden al eens een heftig tegenstander van de herbouw van het cultureel centrum PX bij het plein en vertikte ze het om een eenduidig antwoord te geven op de vraag waarom ze daar tegen was.

Uiteindelijk gaat het om de grote vraag of het CDA harde argumenten heeft. Het winkelhart van Volendam moet volgens het CDA een impuls krijgen en volgens haar is iedereen daarbij gebaat. Dat winkels het door veranderde koopgewoonten steeds moeilijker krijgen, beseffen ze bij het CDA wel. Dat staat haar onnadenkende plannen voor uitbreiding van het winkelgebied echter niet in de weg. Dat winkels om te floreren vooral aangewezen zijn op comfortabele parkeermogelijkheden, ziet het CDA voor het gemak maar even over het hoofd. Dat is een probleem. Als er al iets ontbreekt aan het huidige winkelhart van Volendam zijn dat niet winkels, maar juist voldoende parkeermogelijkheden. En daar is het Europaplein dus uitermate geschikt voor.

Het is niet de eerste keer dat er met gelegenheidsargumenten wordt gewerkt. Toen het Marinapark gebouwd moest worden, was het argument dat verblijfstoerisme het teruglopend dagtoerisme moest opvangen. Het dagtoerisme heeft nog steeds geen daling laten zien. Bij het Marinapark is het (onnodige) middel erger gebleken dan de kwaal. Dat zou een waarschuwing moeten zijn.

nb. bijna precies een jaar geleden -25 november 2012- schreef ik al eerder over het Europaplein:
http://hardewoorden.blogspot.nl/2013/11/de-brink-van-volendam.html