Gemeenteraadsleden is niets menselijks vreemd

                                                                     

niets menselijks is ze vreemd

Soms zijn gemeenteraadsvergaderingen oersaai. Bij zulke gelegenheden laat ik mijn gedachten nog wel eens de vrije loop. Bij voorbeeld aan de hand van Frans de Waal die in een van zijn boeken beschrijft hoe chimpansees aan politiek doen. Niet dat ik raadsleden als chimpansees zie. Maar iedere keer dat ik een raadsvergadering bezoek denk ik: ze hebben het niet van een vreemde.

Pastoor Alfred de Jong

Op de raadsvergadering van 29 januari 2015 was het meteen al raak. Het voorafgaande raadsplein werd voorgezeten door raadslid Alfred de Jong (CDA). De meeste voorzitters doen het uitstekend. Alfred de Jong begon echter met een patriarchaal vermanend praatje met de bedoeling om de toon te zetten. In mijn fantasierijke gedachten zag ik hem als een soort pastoor die zijn parochie vermanend toespreekt. Nu past dat wel voor een CDA’er, maar bij een belangenbehartiger voor het lokale bedrijfsleven die Alfred eigenlijk is, past het weer niet. In de raad heeft hij minder gezag dan daarbuiten. Dat zit hem kennelijk dwars, want anders kan ik niet verklaren dat hij zijn rol als voorzitter benutte om de raad een preek voor te houden.

Principes en het vermijden van bureaucratie

Ook kleinschalige bouwplannen hebben de instemming van de gemeenteraad nodig. Op voorstel van R.O. Wethouder Marisa Kes zou het een heleboel bureaucratie schelen als de raad die bevoegdheid  aan het college van B&W zou geven. Nico van Straalen (GrL) ging er voor zitten en betoogde dat de raad zijn contolerende bevoegdheid niet zo maar uit handen moest geven. Hij werd verbaal bekogeld. Wantrouwde hij de wethouder soms? Tja daar kun je niet gemakkelijk ja op zeggen in zo’n gezelschap. Dat er reden is voor wantrouwen heeft Kes al vele malen bewezen, maar ze heeft een stevige kliek om zich heen. Die deed net of van Straalen vanwege een principe heel veel burgers slachtoffer wilde laten zijn van onnodige bureaucratie. Een nogal vals argument bleek even later. In haar repliek liet de wethouder weten dat het hooguit om een of twee gevallen per jaar gaat. Ik denk dat we maar heel goed op moeten letten om welke gevallen het dit jaar zal gaan. Zo zijn er al vragen gerezen over de gang van zaken op de Dril.

Volendam verslaat ‘Edam’

Edam staat tussen haakjes. Het is de benaming van Marisa Kes in de verkiezingsstrijd van 2014 voor de partijen (GrL, VVD en PvdA) die voor de ingebruikname van de door de gemeente van het Hoogheemraadschap aangekochte historische panden. Daarmee riep ze als het dominante vrouwtje van de lokale politiek de kiezer op om tribaal te stemmen.  In de vergadering was de instemming aan de orde voor de verkoop van de panden met een verlies van anderhalf miljoen aan een koper met wat vlekje op zijn blazoen.

Een inspreker, de heer Tromp Meesters, hekelde het beleid van de ‘Volendammer partijen’(CDA, Lijst Kras en VD|80). Hij werd bedankt, maar vond weinig gehoor.

Het nog niet echt dominante mannetje Tuyp van het CDA verdedigde de verkoop op populistische wijze door de kosten gigantisch te overdrijven. Het in gebruik nemen van de panden voor de huisvesting van ambtenaren zou volgens hem ten koste gaan van het beschikbare budget voor WMO, ouderenzorg en jeugdzorg. Voor de kritiek op de gang van zaken en de kritiek op de koper, had hij geen goed woord over. “In de media is de betamelijkheid ver overschreden”, was zijn stelling. Loek Kras deed het wat later nog eens dunnetjes over. Een verwijt inzetten om de kritiek onschadelijk te maken is een van de oudste politieke manoeuvres en Tuyp speelde zijn zet met vertoon van verontwaardiging uit. Het ontsloeg hem van de plicht om aan te tonen dat de gemeente wel degelijk met een betrouwbare koper in zee was gegaan.

Het wel dominante mannetje van de gemeenteraad, Nico Karhof, verraste me . Waar de andere ‘Volendamse partijen’ weinig gelegenheden onbenut lieten om bij de ‘Edamse’ partijen zout in de wonden te strooien en hen op te zadelen met de schuld voor het fiasco, stelde hij op besliste toon dat er een punt moest worden gezet achter een hele bedroevende affaire. Zo spreken dominante mannetjes. Ze argumenteren niet, ze geven een bevel. Interessant was de zin waarmee Karhof begon om aan te duiden dat hij als expert vanaf het begin bij de kwestie betrokken was. Hij heeft die zin niet afgemaakt en ging snel op iets anders over.

Nico van Straalen (GrL) probeerde het nog wel met een set van logische argumenten en Wim Runderkamp (VVD) kwam met een stevig betoog, maar in het forum waar de ‘Volendamse partijen’ de macht hebben, kregen ze geen voet aan de grond. Het bontst werd het gemaakt door Loek Kras (Lijst Kras) die uitgebreid de tijd nam om zout in de wonden te wrijven en met politieke verwijten te strooien. Als een soort Napoleon legde hij de verslagen partijen uit wat ze allemaal fout hadden gedaan en wat ze beter hadden kunnen doen. Hoewel hij als lid van de door hem verlaten partij Recht door Zee, voor de aankoop van de panden was geweest, was hij nu tegen. Dat was gebeurd nadat hij  eens door de panden had gewandeld en had vastgesteld dat ze absoluut ongeschikt waren voor de huisvesting van ambtenaren. Het leverde een aardig doorkijkje op naar raadsleden die ergens voor of tegen zijn uit loyaliteit met hun leider. Af en toe van standpunt (en dominante groep) wisselen, is niet ongebruikelijk in de politiek. Het gebeurt echter vooral bij degenen die in de gunst van het dominante mannetje willen blijven.

Examenwerkstuk

Er zijn tal van manieren om naar zo’n vergadering te kijken. De socio-biologen zouden hebben genoten, terwijl de ethici, moraaltheologen en de liefhebbers van logisch redeneren hun potlood uit verontwaardiging zouden hebben stuk gebeten.  Door alle verworvenheden heen die het dier tot mens hebben gemaakt, blijft zijn afkomst zichtbaar.

De inhoud van de betogen en discussies zou ik graag als examenstuk willen voorleggen aan studenten logica om aan te wijzen waar de emotie en machtswoorden het van de rede winnen.

Disclaimer: in de lokale politiek van Edam-Volendam bestaan er nogal wat weerstanden tegen het kritisch of satirisch in beeld brengen van politici. Ik verwijs ze graag naar de bestaande wetgeving en jurisprudentie. Politici moeten tegen een stootje kunnen.