donderdag 2 april 2015

Het gesol met het Europaplein

                                                               

De Zeestraat en het Europaplein zijn bepaald niet moeders mooiste. De geschiedenis heeft er zijn merktekens achter gelaten. Een trambaan, een gashouder en rookhuisjes hebben hun sporen achtergelaten en zijn verantwoordelijk geweest voor de contouren van de te brede Zeestraat en het weinig aantrekkelijke Europaplein. De vervanging van het oude PiusX voor het nieuwe PX is een grote verbetering geweest voor het aanzien. De Havenhof is dat nooit geworden, al zou de vervanging van het wit van de topgevels door Waterlands groen en nog liever blauw een hele verbetering opleveren.
Centrum
De Zeestraat en Europaplein met hun omgeving vormen met hun opgang naar de Dijk het centrum van Volendam. Een centrum met tal van functies is van ons allemaal, heb ik al eens eerder gesteld. Het is niet alleen van de bewoners en de ondernemers, het is ook erfgoed dat iedereen toebehoort. Ook de gebruikers van het centrum hebben hun rechten want zonder hun regelmatig bezoek en aanwezigheid, zou het geen centrum meer zijn. De drie rechthebbenden, de bewoners, de ondernemers en de gebruikers hebben op papier gezelschap gekregen van een vierde partij: de toerist.  Een aantal jaren geleden werd een plan gemaakt (Integraal Ontwikkelingsplan) dat voorzag in het aantrekkelijker maken van het centrum ten behoeve van de dag- en verblijfstoerist. Ineens mocht PiusX van het CDA niet meer op dezelfde plaats worden gebouwd. De ruimte moest gereserveerd worden voor nieuwe centrumplannen met uitbreiding van het aantal winkels en woonfuncties daar boven. Daarmee trad een vijfde partij als mogelijk belanghebbenden aan. Die partij bestaat uit bouwers en projectontwikkelaars die likkebaardend naar al die mooie verdienkansen keken. Wethouder Marisa Kes (VD|80) legde de loper voor ze uit en de doos van Pandora was geboren. Sindsdien is er onrust.
Parkeren
Het integraal ontwikkelingsplan is door de tijd achterhaald. Het idee om het winkelbestand uit te breiden is niet levensvatbaar meer door het veranderend koopgedrag. De megalomane plannen van Wethouder Kes zijn afgeserveerd door de gemeenteraad en de Raad van State heeft een streep door een deel van het bestemmingsplan gehaald. Een nieuwe wethouder Wim Rijkenberg (Lijst Kras) is in 2014 begonnen met de ontwikkeling van nieuwe en bescheidener plannen. Ze zijn recent gepubliceerd en ook al weer bron van heftige discussies geworden.  De verschillende belanghebbenden proberen ieder een eigen bestemming te geven aan het Europaplein. De bewoners aan het plein en de groene idealisten willen een autovrij plein. De ondernemers en bezoekers willen op het Europaplein kunnen parkeren. Ze geloven niet in het idee dat het plein tot leven kan worden gebracht zodat het gaat lijken op de mooie plaatjes die van het toekomstig plein zijn gemaakt. Ik behoor tot de ongelovigen. Een maakbare wereld bestaat alleen in de hoofden van plannenmakers, de gebruikers zullen het links laten liggen.
In feite gaat de strijd tussen de bewoners van het plein en de ondernemers. Wethouder Kes heeft de bewoners een sterke positie gegeven. Maar ze zijn slechts één van de partijen. Ze hebben altijd auto’s voor de deur gehad net als de bewoners langs de parkeerpleinen bij de Stient en van Baarstraat. Een keuze voor het wonen in het centrum brengt met zich mee dat je woont in de reurigheid die een centrum met zich mee brengt. Daarom kan wat mij betreft aan hun belang geen overmatige waarde worden toegekend.
Psychologie
Ooit was ik een trouwe klant van de Hema. Daar kom ik tegenwoordig nauwelijks meer. Sinds je niet of in de wintermaanden nauwelijks meer kunt parkeren op het Europaplein, heb ik alternatieven gezocht en gevonden. En ook al roepen ze dat vanaf  het parkeerterrein van de AMVO het niet ver is, bij mij werkt het niet. Ik ben lang niet de enige. Nadat in de herfst van vorig jaar beperkt parkeren op het Europaplein weer mogelijk werd, meldden de winkeliers een substantiële verhoging van de omzet. De theorie van loopafstanden  is een abstractie die door de praktijk wordt weerlegd. Het heeft met psychologie te maken en die wordt volstrekt genegeerd door de plannenmakers met hun  ideaalplaatjes. Ze gaan uit van hun eigen droombeleving in plaats van de beleving van centrumbezoekers.
Kies voor ondernemers
Zonder winkels geen centrum en zonder winkelbezoekers geen sfeer. Dat zou het belangrijkste uitgangspunt moeten zijn bij het maken van plannen. En de kernvraag is dan: wat wil het bezoekend publiek? Wat maakt het voor hen aantrekkelijk? Uit alle onderzoeken op dat terrein blijkt dat parkeerfaciliteiten een belangrijk criterium zijn en in de praktijk is gebleken dat parkeren op het Europaplein omzetverhogend werkt voor de ondernemers in het centrum.  De huidige situatie is al heel wat fraaier dan het oude parkeerterrein. Er zijn geen doorslaggevende redenen die wijziging van de bestaande situatie noodzakelijk maken, op een wijziging na. Ook in de zomermaanden zou het Europaplein voor parkeren moeten kunnen worden benut. Dat is in het belang van de ondernemers en het is de wens van de bezoekers en met die wensen wordt te weinig rekening gehouden.
Niks meer aan doen
Niks doen is natuurlijk een lastige opgave voor plannenmakers en politici, maar in dit geval zou het toch wel eens de beste oplossing kunnen zijn. Bestem het Europaplein voor parkeren in zijn huidige vorm en leg er geen droomplaatje over heen dat waarschijnlijk nooit tot leven zal komen. Het is een waagstuk met een hoog risico op mislukking. Mislukking gaat te koste van de ondernemers. Persoonlijk en als medebelanghebbende heb ik maar twee wensen. Laat het zoals het is en maak parkeren ook in de zomer mogelijk. Mijn tweede wens geldt de Havenhof. Verander al dat wit in mooi Waterlands blauw. De hele omgeving zal er van opfleuren en huiselijker van worden en dat willen we toch?