Kan een fusie met Zeevang nog worden voorkomen?

KLADBLOK

   Is VD|80 de enige partij met wantrouwen?                                                                 

De Provincie Noord-Holland heeft net laten weten dat een fusie met andere provincies onbespreekbaar is. Dat zou kunnen betekenen dat ze veel oog en begrip zal kunnen hebben voor de bezwaren die onder de bevolking van Edam-Volendam leven tegen de voorgenomen fusie met Zeevang als ze daar over moet beslissen. Bij fusies gaat er iets verloren van de eigen identiteit en van baas zijn in eigen huis.

Het college van B&W van Edam-Volendam begaf zich niet in dat soort afwegingen en meldde de gemeenteraad en de bevolking dat Zeevang financieel gezond was en de bevolkingsopbouw overeen kwam. De gemeenteraad had zijn twijfels over de cijfers, maar ging er mee akkoord dat een keuze aan de bevolking zou worden voorgelegd. Daar zijn verkiezingen of een referendum natuurlijk de ideale vorm voor. Dat ging men echter wijselijk uit de weg. Stel je voor dat er een ongewenste uitkomst zou komen. In plaats daarvan werden inspraakavonden georganiseerd waar je niet kon inspreken en werd er een telefonische enquête onder een beperkt aantal inwoners gehouden die voorgeprogrammeerde vragen mocht beantwoorden. Ja, zo kan ik het ook. Een uitslag van die telefonische enquête heb ik in de media niet aangetroffen.  Heb ik iets over het hoofd gezien? Op de website van Edam-Volendam kon ik allerlei informatie vinden, maar al weer die uitslag van de telefonische enquête niet.

Persoonlijk ben ik niet zo’n voorstander van een fusie. Als er noodzaak tot samenwerking is, zijn er allerlei organisatorische oplossingen denkbaar die een fusie overbodig maken. Mijn bezwaren heb ik onder meer uiteengezet in het stuk “Boer zoekt vrouw” (http://www.groot-waterland.nl/2012/10/26/boer-kiest-vrouw/ ).  Daarin heb ik gewaarschuwd dat er een voldoende overzicht van de financiële situatie ontbrak. Dat was niet ten onrechte. De gemeenteraadsfractie VD|80 die op 28 juni van dit jaar nog met voorbehoud (voor de ingangsdatum) vóór stemde, publiceerde in de NIVO van 10 juli, dus kort daarna, een alarmerend stuk over de financiële situatie van fusiepartner Zeevang. De partij spreekt zelfs van wantrouwen in de fusiepartner, nu gebleken is dat deze voorafgaande aan de fusie nog forse investeringen heeft gedaan. Hadden ze dat al vóór hun instemmend besluit in de gemeenteraad kunnen weten. Ze schrijven dat het een verrassing was voor iedereen, maar dat is aantoonbaar een smoes die moet verklaren waarom ze zich (en dat geldt niet alleen voor VD|80) een rad voor de ogen heeft laten draaien.

In het verleden heb ik altijd gepleit voor een fusie van Zeevang met Purmerend als meest logische oplossing. Daar ben ik nog steeds voor en die oplossing is nog niet volledig uit zicht. Het fusiebesluit komt in een bezwaarfase en ik denk dat vooral de inwoners van Volendam die mogelijkheid met beide handen moeten aangrijpen. Ze hebben meer te verliezen dan te winnen bij een fusie. De stemming in Volendam is ook overwegend tegen een fusie. Als er een handtekeningenactie zou worden georganiseerd, vermoed ik dat zeker 80% van de stemgerechtigde bevolking zich tegen een fusie zal uitspreken. De partijen die hen in de gemeenteraad vertegenwoordigen hebben het er dus mooi bij laten zitten.

Er zijn tal van bezwaren denkbaar. Op de eerste plaats procedureel. Klopte de voorinformatie of is die gepimpt?, Was het onderzoek onder de bevolking via inspraakavonden en een telefonische enquête voldoende representatief? Is de bevolkingsvoorlichting voldoende en juist geweest? Is er sprake geweest van informatiemanipulatie? Bij deze vraag denk ik onder meer aan een juichend artikel in het NHD waarin verkondigd werd dat de bevolking van Volendam vóór de fusie zou zijn terwijl er vooral lege stoelen waren op die inspraakavond. Zo kunnen er nog heel wat meer vragen worden gesteld. Het liefst zou ik zien dat daar deskundigen bij worden ingeschakeld die duidelijk kunnen aanwijzen waar de tekortkomingen hebben gelegen.

Bij mij bestaat de indruk dat de bevolking de fusie is ingerommeld en dat men daarbij vooral heeft gekeken naar welke voorstelling van zaken en welke procedure een gunstige uitslag kon bewerkstelligen.

Wat de rol van de gemeenteraad bij het fusiebesluit is geweest, is geheel onduidelijk. Als ik het zou moeten verklaren komt alleen maar de gedachte boven dat ze zich verplicht voelde om met een fusie in  te stemmen (druk van het college en de provincie?) en daar tamelijk naïef  mee is omgegaan. Bevolkingsbelangen zijn in mijn ogen lichtvaardig verkwanseld. Je zou zelfs de vraag kunnen stellen of er in de gemeenteraad wel voldoende kwaliteit zit die bij zo’n belangrijk besluit nodig is.

Het is nog niet te laat. Maar er is wel de nodige inspanning noodzakelijk om een ongewilde fusie te voorkomen.  De bevolking heeft het laatste woord en kan daarvoor de voorgeschreven inspraak benutten. De Provincie en later de Tweede kamer zullen nog hun goedkeuring moeten hechten aan de voorgenomen fusie. Daar liggende kansen.