Censuur in Volendam

                                   

Het is bedroevend om te zien dat nieuwsmedia in Edam-Volendam onder druk van de gemeente beleidkritische bijdragen weigeren. Deze keer trof dat een artikel van oud-raadslid Wim Keizer. Ik denk dat het een belangrijk artikel is en plaats het daarom ook hier. De lezer kan voor zichzelf nagaan of plaatsing door de nieuwsmedia op terechte geweigerd is.

Lezers die schrijven Buiten verantwoording van de redactie.

Reactie op mening van wethouder Marisa Kes (VD/80)

Leeg winkelcentrum en winkels straks ook in Volendam? (deel 3)

Op 4 september en 25 september 2013 publiceerde de NIVO artikelen van mijn hand over het plan van wethouder Kes om de Oude Kom grootschalig te verbouwen. In de Nivo van 25 september 2013 heeft zij een reactie op deze artikelen geschreven. In het navolgende zal ik aantonen dat wethouder Kes in haar reactie op tal van punten een onjuiste voorstelling van zaken geeft. Daarnaast zal ik aantonen dat het de wethouder niet te doen is om een open visieontwikkeling. Voor haar ligt al lang vast dat er 4500 m3 winkeloppervlakte moet komen en dat er een parkeergarage met 700 parkeerplekken dient te komen. Voor inspraak is er dan ook nog ruimte voor bijzaken.

Wethouder Marisa Kes (VD/80) geeft onjuiste voorstelling van zaken rondom het plan ‘winkelhart’ in de Oude Kom (Zeestraat)

Wethouder Kes begint haar reactie met het weergeven van de positie van de gemeenteraad. Daarbij verzwijgt ze het nodige. Een aantal maanden geleden heeft de wethouder haar plannen voor een grootscheepse verbouwing van de Oude Kom aan de gemeenteraad voorgelegd. Die plannen werden daar letterlijk afgeschoten. De VVD vond dat haar plannen al veel te ver uitgewerkt waren en dat er te weinig ruimte over was gebleven om naar alternatieve oplossingen te kijken. Andere partijen vielen de VVD bij. De fractie van de PvdA liet weten dat de wethouder eigenlijk 15 jaar te laat was. Haar plannen hielden geen rekening met het inmiddels gewijzigde koopgedrag via internet en zij hield bij de bevolkingsaantallen geen rekening met de voorziene afname van de bevolking na 2020. Alleen haar eigen partij VD|80 o.l.v. fractievoorzitter Johan Koning steunde haar eigen wethouder onverkort en tussen alle terecht kritische geluiden nam VD|80 een uitzonderlijke positie in door geen enkele kritiek te laten horen. In die vergadering was wethouder Kes een slechte verliezer. Ze verweet de gemeenteraad haar kritische houding en beweerde dat dit kwam omdat er zoveel toehoorders (tientallen woedende ondernemers en bewoners) op de publieke tribune zaten.

Onjuiste voorstelling van zaken van de opdracht van de gemeenteraad alsmede over de ingreep in de Oude Kom en bevolkingscijfers

Ik heb de plannen megalomaan (aan grootheidswaanzin lijdend) genoemd en wethouder Kes bestrijdt dat. Ze doet dat door een uitgebreide rekensom waaruit moet blijken dat het maar om 4,5% extra winkeloppervlakte bij een groei van 5% van de bevolking gaat. Dat mag waar zijn, maar toch is dat een misleidend argument. Het wordt immers een geheel ander en veel groter percentage, minstens 25% denk ik,  als je het afzet op het in de Oude Kom aanwezige winkeloppervlak en dan houd ik nog niet eens rekening met de door de wethouder gewenste ondergrondse parkeergarage van 700 plaatsen. Als je het zo bekijkt gaat het centrum van de Oude Kom voor twee jaar gigantisch op de schop. Goochelen met cijfers wordt meestal gedaan om de aandacht voor wat werkelijk staat te gebeuren af te leiden en dat doet de wethouder hier. Hetzelfde geldt voor haar bevolkingscijfers. Die zijn volgens haar op Volendam met vijf procent gegroeid. Dat komt door de ontwikkeling van Broeckgouw en daar is een enorme VOMAR-super gekomen die ongetwijfeld knabbelt aan de omzetten van bestaande food-retailers. . De wethouder verdedigt haar plannen echter met een verwijzing naar het feit dat een deel van de non-food aankopen buiten het dorp wordt gedaan. Ze wil dat deel terugbrengen. Dat is geen logisch verhaal.

Daling aantal geboorten meer dan 40%

Vijf procent extra bevolkingsgroei betekent hogere omzetten voor de non foodsector in onze gemeente. Die is welkom want er staan nog steeds geen rijen wachtenden voor de winkeldeur. Als je cijfers gebruikt, mag je dat niet selectief doen. Ik heb daarom een eenvoudige vraag voor wethouder Kes. Onderzoek eens hoe groot de non-food sector is in twintig vergelijkbare gemeenten met een omvang van plm. 20.000 inwoners en ga na hoe groot het aandeel is van aankopen buiten de eigen gemeente. Het zou wel eens kunnen , en dat verwacht ik eigenlijk, dat Volendam een gunstige uitzondering zal blijken te zijn als het gaat om trouw aan de eigen winkeliers (food en nonfood). Ik heb nog een andere vraag voor de wethouder. Laat ons eens zien hoe de bevolkingsprognoses op lange termijn er uit zien. Heeft de PvdA gelijk dat het aantal inwoners vanaf plm. het jaar 2020 (dat is al over 7 jaar) gaat dalen? De afgelopen 5 jaar is er sprake van een daling van het aantal geboorten van meer dan 40 %.

Gegadigden voor het nieuwe winkelcentrum

Wethouder Kes heeft te kennen gegeven dat winkels die gevestigd zijn in de Havenhof (Deen, Hema en Action) over meer ruimte willen beschikken. Dat moet mogelijk zijn in een nieuw aangepast plan met draagvlak. Kennelijk gaat het zo slecht nog niet als er behoefte aan uitbreiding bestaat. Die winkels zouden samen zo’n 2000 vierkante meter extra willen hebben. Dan blijft er 2500 m2 over voor andere gegadigden. De wethouder laat voorkomen dat de bezetting van het resterende winkeloppervlak nog helemaal open is. Daar heb ik echter mijn twijfels over. Ik vrees dat er hier sprake is van gebrek aan openheid. Ik vrees dat er zo’n gegadigde is die in feite de aanzet heeft gegeven tot de ontwikkeling van megalomane plannen om de Oude Kom te verbouwen. Ik heb geen bewijs, slechts aanwijzingen. Het grootste supermarktconcern van Nederland heeft belangstelling voor een vestiging in Volendam. Ze heeft daartoe al een poging ondernomen door haar oog te laten vallen op het oude pand van Veerman (Jamin) aan het begin van de Julianaweg. Bewoners in de omgeving daarvan hebben het kunnen tegenhouden.  Dat supermarktconcern staat er om bekend dat ze zich alleen maar ergens vestigt als er meer dan voldoende parkeerruimte aanwezig is en dat zou de verklaring kunnen vormen voor die enorme parkeergarage. Verder is het bekend dat de projectontwikkelaar waar wethouder Kes mee in zee is gegaan (WPM) vaak voor dat supermarktconcern werkt. Als mijn vermoeden juist is gaat het dus helemaal niet om uitbreiding van winkeloppervlakte ten behoeve van de non food (geen voedsel) sector. Ik zou de gemeenteraad willen aanraden om de wethouder op dit punt scherp en indringend te ondervragen zodat er duidelijkheid komt voor iedereen.

Topdown-aanpak (=organisatiestructuur waarbij het beleid e.d. vanuit de top wordt opgelegd)

Wethouder Kes is er al in geslaagd om het grootste deel van de winkeliers in de Oude Kom boos te maken. Tot nu toe zijn ze niet alleen genegeerd bij de plan-ontwikkeling. Ze zijn  ook door de reeds afgetreden wethouder Wim Runderkamp (Mepper) te kijk gezet als ‘halve garen’ omdat ze zich tegen de gang van zaken verzetten en met name ook tegen het autovrij maken van het Europaplein. Als je, zoals wethouder Kes van mening bent dat het dorpshart niet meer bruisend genoeg is, ligt het voor de hand dat je een allereerste gesprek begint met die winkeliers aldaar. Zij zijn bij uitstek deskundig en kunnen hun ideeën en behoeften uitstekend onder woorden brengen. De wethouder is echter los van iedereen zelf aan de slag gegaan met een projectontwikkelaar die duidelijk geen enkel verstand heeft van de winkelcultuur op Volendam. Zij zadelde de ondernemers op met verkeers- en parkeerproblemen zonder oplossingen.  Die projectontwikkelaar heeft een plan bedacht zonder de winkeliers erbij te betrekken. Dat is onverstandig en ook niet verwonderlijk dat die winkeliers in opstand zijn gekomen. Ze moeten leven van hun winkel en de tevredenheid van hun klanten. Tot nu toe hebben ze dat uitstekend gedaan. Ondernemende Volendammers hebben hun kansen benut en zijn er in geslaagd om een uitstekend winkelpatroon op te bouwen dat voorziet in de behoeften van de bevolking. Zij zijn dan ook de eerst aangewezenen om betrokken te worden bij verbeteringen als die mogelijk zijn. De topdown-benadering van wethouder Kes lijkt een beetje op de plancultuur van totalitaire snit. Van boven af iets regelen zonder rekening te houden met de plaatselijk aanwezige kennis, deskundigheid en behoeften. Een handelswijze waarmee zij de 57 bewoners van de Gouwwijk (het oude handbalveld) ruim € 27.000,- per koper te veel in rekening heeft gebracht voor bekostiging van zaken die niet tot het plan behaarden.

Wethouder Kes is al verder dan algemeen bekend is

De wethouder heeft zich om redenen die mij niet bekend zijn vastgebeten op de realisatie van een megalomane verbouwing van het dorpscentrum en het zou een vergissing zijn om haar vastbeslotenheid te onderschatten. Ze heeft al heel wat tactische zetten kunnen doen om haar plan te realiseren. Bewoners in het doelgebied die hun huis willen verkopen zijn verplicht om hun huis eerst aan de gemeente aan te bieden.  Zo krijgt de gemeente voldoende vat op de ruimtelijke bestemming van het gebied. Toen Action het plan scheen te hebben om naar het industriegebied uit te wijken, regelde wethouder Kes een besluit waarin detailhandel op het industriegebied verboden werd. Ze kon vast houden aan haar eigen plannen voor de Oude Kom door uitbreiding elders onmogelijk te maken. Het autovrij maken van het Europaplein was een andere tactische stap. Dit plein gaat in haar plannen een heel andere rol vervullen. Er is dus volstrekt geen sprake van dat er nog de mogelijkheid bestaat van een open visie-ontwikkeling waarbij alles nog mogelijk is. De wethouder heeft door haar tactische zetten iedereen al voor een aantal voldongen feiten gezet. Het is alleen aan de gemeenteraad, met uitzondering van de fractie van VD|80, te danken dat ze haar laatste tactische zet –een volledig ontwikkeld plan- niet heeft kunnen uitvoeren. De gemeenteraad heeft daarvoor verwijten gekregen van wethouder Kes. Ik zie dat anders. De gemeenteraad heeft niets anders gedaan dan waarvoor zij is gekozen. Zij moet de bevolking behoeden voor  een bestuur dat zich weinig aan de bevolking gelegen laat liggen en ruim baan maakt voor projectontwikkelaars. De winkeliers hebben natuurlijk ook een zakelijk belang. Uitbreiding in hun branch leidt automatisch tot omzetverlies bij de bestaande ondernemers. Genoeg is genoeg. Uitbreiding kan leiden tot faillissementen of bedrijfssluitingen.

Ben ik ouderwets?

Dat suggereert wethouder Kes die mij verwijt dat ik mijn hakken in het zand zet en roep dat alles moet blijven zoals het is. Eigenlijk is dat een beetje gemeen bedoeld door de wethouder. De boodschapper van het slechte nieuws aanvallen is de alleroudste truc van bestuurders. Anders dan de wethouder heb ik echter goed geluisterd naar de winkeliers en hun klanten. Die hebben de wethouder niet hoog staan. Het gaat er immers in de allereerste plaats om waaraan de klanten en hun winkeliers behoefte hebben. Hebben die behoefte aan een grotere winkels, meer nonfood-winkels, een enorme en dure ondergrondse parkeergelegenheid?  Ik noem het ‘ondernemer pesten’ door gemeentelijk beleid zonder draagvlak. Pesten vindt niet alleen op scholen plaats. Je kunt je afvragen voor wie wethouder Kes aan het werk is. Voor de bevolking en haar winkeliers, of voor een projectontwikkelaar met een groot supermarkt-concern als klant?

Alternatieven

De wethouder roept me op om constructief mee te denken. Dat heb ik mijn hele leven eigenlijk al gedaan. Ik ben niet tegen verandering zoals de wethouder beweert. Ik ben alleen (en dat altijd al)tegen idiote plannen die te veel geld kosten en waarvoor de noodzaak er niet is. Maar ik heb wel een alternatief. De Havenhof verdient achteraf uit het oogpunt van architectuur niet de schoonheidsprijs. Laten we dat eens als uitgangspunt nemen. Voor de nieuwbouw van een heel PiusX (tegenwoordig PX) op haar eigen plek heb ik altijd hard gestreden. Het is gelukt en is een prachtig gebouw geworden dat het eerdere armoedige beeld van de Zeestraat ten goede heeft veranderd. Zoiets moet ook met de Havenhof mogelijk zijn. Als je de Havenhof op dezelfde hoogte brengt als het gebouw PiusX, ontstaat er ruimte voor een tweede verdieping, dus heel wat extra vloeroppervlak (als daar al behoefte aan is). Dat is een heel wat minder ernstige ingreep dan wethouder Kes beoogt en voorziet in de wensen van de bestaande winkeliers. Als daarbij het Europaplein weer wordt vrijgegeven voor parkeren is er met de  het parkeerterrein bij de AMVO ook een redelijke uitbreiding van de parkeermogelijkheden in de Oude Kom gerealiseerd.

‘Stilstand is achteruitgang’ geldt niet voor ondernemers in Volendam          

‘Stilstand is achteruitgang’  is de laatste zin in de reactie van wethouder Kes op mijn artikelen van 4 september en 25 september 2013 in de NIVO. Maar dat is een volstrekt onjuist en verkeerd gebruikt argument. Wie aandachtiger dan de wethouder naar de bewinkeling in Volendam kijkt ziet alleen maar ondernemers die niet stilstaan, naar kansen kijken, hun winkels vernieuwen, actief worden op internet en hun beleid voortdurend aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Eigenlijk precies zoals je van ondernemende Volendammers en hun veeleisende klandizie mag verwachten. Er is veel dynamiek. Het is die autonome dynamiek waar   uit een visie op de toekomst met al haar bedreigingen en kansen dient te worden uitgezet. Kleine en goed overwogen stappen zijn beter dan al te grote stappen waarvoor het dorpshart volstrekt onnodig voor een aantal jaren een enorme bouwput zal worden met alle gevolgen voor de bevolking en een groot risico op faillissementen van de winkeliers. Voorbeelden zijn voor iedereen bekend vanuit de grote steden. Uit de vele televisie programma’s van de ‘Slag om Nederland’ e.d., is gebleken dat er vele wethouders in den lande zijn die zich willen profileren met nodeloze bouwprojecten waardoor bestaande moeten sluiten. Wethouder Marisa Kes zou er goed aan doen om wat vaker naar dergelijke uitzendingen te kijken en goed tot haar te laten doordringen.  Afgelopen week moesten 17 van de 24 winkels van kledingketen Björn Borg nog worden gesloten. Volendam wordt grotendeels omringd door water en vissen kopen niet. Overigens heeft de gemeenteraad unaniem besloten dat voorlopig het Europaplein in de wintermaanden weer gebruikt mag worden voor 32 parkeerplaatsen. Dat zou per 1 oktober 2013 moeten ingaan. Daar is nog weinig of niets aan gedaan. Ik kan begrijpen dat de ondernemers geen enkel vertrouwen hebben in de wethouder die hen voortdurend knollen voor citroenen verkoopt. Volendam ligt op een steenworp afstand van Purmerend, Hoorn en Amsterdam waar grootwinkelbedrijven zijn gevestigd.

Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald

Het is duidelijk dat wethouder Marisa Kes en de politici die haar steunen zich ten onrechte beroept op het besluit van de gemeenteraad. Onze volksvertegenwoordigers, die moeten toezien op een verantwoorde besteding van onze belastingcenten, zijn gekozen om de belangen van alle burgers van Edam-Volendam te behartigen. Het is volstrekt onverantwoord om met een achterhaald winkelcentrumplan door te gaan.

Nogmaals doe ik een beroep op de gemeenteraadsleden het huidige winkelplan af te blazen, de oude parkeersituatie te herstellen tot de nieuwe plannen zijn gemaakt en uitgevoerd in democratische samenwerking met alle betrokkenen waarbij het woongenot van de bewoners een belangrijk onderdeel wordt van het nieuwe plan. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.

Met dank voor plaatsing.

Wim Keizer, Gemeenteraadslid (1978 – 2006) o.a. Economische Zaken

e-mail: wimkeizer@quicknet.nl