Laat ik maar met het goede nieuws beginnen. Onze gemeente is
een rijke gemeente. Er staat veel geld op de bank. Er zijn genoeg reserves en
er hoeft niet echt te worden bezuinigd. Er is veel mogelijk en de toekomst ziet
er niet somber uit. Het jaar waarin zou moeten worden besloten om op
bibliotheken of het peuterspeelzaalwerk te bezuinigen is nog heel ver weg. Dat
het college trots is dat we als inwoners zo weinig hoeven te betalen, is echter
ook niet helemaal waar. We betalen meer dan we denken en dat ga ik nog
uitleggen.
Geen sfeer
De begrotingsbehandeling is toch een van de belangrijkste
vergaderingen voor de gemeenteraad. Daar was weinig meer van te merken dan dat
ze na afloop een borrel en een diner kregen aangeboden. Verder was het een
soort vergadering dat ik slechte slapers kan aanbevelen als medicijn. Ferry
Veerman is de meest slaapverwekkende spreker. Het kostte me moeite om er de
aandacht bij te houden. Naast twee journalisten die er voor hun broodje zaten,
was ik de enige belangstellende. Bij de raadsleden zag ik weinig inspiratie,
het college oogde lusteloos en timide. Traditioneel is bij de
gemeenteraadsvergaderingen de ambtelijke top aanwezig. Het was een rijtje,
voornamelijk oude mannen met overwegend ondoorgrondelijke gezichten, dat oogde
als een chinees partijcomité. Er waren maar een paar krenten in de pap. Dat was
het bevlogen verhaal van Loek Kras die zich zorgen maakt over de jeugd. Minder
opvallend waren de moties van GroenLinks. Maar ze vormden voor mij een
hoogtepunt. De moties van GroenLinks kwamen voort uit gesprekken die ze met
bevolkingsgroepen hebben gevoerd. Dat zie je niet veel meer bij de andere
partijen.
Wordt er gesproken
met de Europleinwinkeliers?
Die vraag werd aan wethouder Dorus Luyckx gesteld. Hij
bevestigde dat er gepraat werd. Toen kwam er een politiek interessant moment.
Janneke Rijpstra, fractievoorzitster van de PvdA, veerde op. “Klopt dat wel?”,
vroeg ze haar wethouder, “want ik krijg net een mailtje van hun advocaat waarin
staat dat het college niet wil praten zolang de winkeliers de aangespannen
juridische procedures handhaven.” Dorus Luyckx begon er wat om heen te draaien,
gaf geen rechtstreeks antwoord en benadrukte dat er wél wordt gepraat, maar op
ambtelijk niveau. De rest van de raad zat te slapen, want dit had toch wel
aanleiding kunnen worden voor een pittig politiek debatje. Ondertussen kan ik u
vertellen hoe het echt zit. Een ambtelijk afgevaardigde van het college heeft de
winkeliers laten weten dat er alleen gepraat kan worden als de procedures
worden ingetrokken. Het college is van mening dat er anders geen gesprek op
basis van gelijkwaardigheid kan plaatsvinden. Mooi is dat! Ik zie er het
zoveelste signaal in dat het college door haar hooghartigheid het contact met
de bevolking aan het kwijtraken is. Kijk, daar had ik nou wel eens een debat in
de gemeenteraad over gevoerd willen zien. Maar de gemeenteraad lijkt al net zo
hooghartig te worden en ziet daar kennelijk het belang niet van in.
Emile Karregat is
verliefd
En niet zo’n beetje ook. Hij is verliefd op een plan dat hij
een paar jaar geleden heeft ingediend en waar volgens hem niets van terecht
komt. Een paar jaar geleden diende hij een plan in om alvast maar per jaar twee
miljoen te gaan bezuinigen. Dan was je tenminste maar op tijd als er in de
toekomst bezuinigingen nodig zouden zijn. Achteraf was het een stom plan en er
is ook niets van terechtgekomen. Dat kan Emile niet hebben. Het was zo’n
prachtig plan. Ik begreep eindelijk waar al die publicaties van de VVD over een
gemeente die met geld smijt over gingen. Ze gingen over niks. Alhoewel, ze
gingen over de liefdesbaby van Emile.
Ik zal het u uitleggen. Een vader vertelt zijn gezin dat er
misschien moeilijke tijden aan zitten te komen. Hij stelt voor om alvast maar
gaan te bezuinigen alsof die moeilijke tijden er al zijn. Na een paar jaar
zuinig leven heeft dat gezin een enorme spaarpot. Mocht de tijd van bezuinigen
aanbreken dan hebben ze geen enkel probleem, want ze hebben al bezuinigd. De
berg spaargeld kunnen ze nu gebruiken om het huis op te laten schilderen, de
kwakkelige wasmachine te vervangen, etc., want dat hadden ze allemaal
uitgesteld.
Emile zat dan ook te pruilen dat er maar 3,5 miljoen in de
pot zat, terwijl hij op 13 miljoen had gerekend. Op zijn voorstel is er al een
paar jaar geleden bezuinigd, maar anders dan hij wilde wordt er weinig opgepot.
Dat is geen enkel probleem want de gemeente beschikt al over meer dan genoeg
reserves. Bovendien, zo herinnerden een aantal raadsleden Emile er fijntjes
aan, had hij regelmatig ingestemd met uitgaven uit de spaarpot. Emile heeft een
probleem. Hij kan geen afstand doen van zijn plannetje en staat daarin nagenoeg
alleen.
Inwonerslasten laag?
De gemeente heeft trots aangekondigd dat ze de toch al lage
inwonerslasten niet veel heeft hoeven verhogen. Dat klopt wel zo’n beetje, maar
niet helemaal. We betalen ook verkapte belasting. Voor de CAI betalen we al
jarenlang veel meer dan de gemeente aan kosten en andere inkomsten heeft. Voor
veel dienstverlening, paspoorten, rijbewijzen, etc. betalen we veel meer dan de
kostprijs, dat is dus ook verkapte belasting. De rioollasten die de laatste
jaren flink zijn verhoogd, leveren voor de gemeente heel wat meer inkomsten op
dan er kosten zijn. In de meerjarenbegroting zie je dat beeld voortgezet. Mijn
conclusie is dan ook dat de inwonerslasten omlaag kunnen. De begroting biedt
nog steeds voldoende ruimte voor weinig pijnlijke bezuinigingen. Ik vond het
vreemd dat geen enkele partij er zo naar keek. Van bijvoorbeeld VD|80 zou je
kunnen verwachten dat ze als een bok op de haverkist zitten als inwoners ook
maar een cent te veel betalen. Er zijn naar mijn idee echt nieuwe politieke
partijen nodig die in de toekomst daar weer een punt van maken.
De motie van de PvdA
De PvdA had maar één motie. Ze wilden 5000 euro extra
uitgeven voor een tekstschrijver zodat de volgende begroting (van 2014)
leesbaarder zou worden. De motie werd (terecht) door de anderen niet gesteund.
Dat leidde nog tot een vinnig debatje tussen Janneke Rijpstra (PvdA) en de VVD.
“We zijn niet op aarde om te (be)sparen, maar om te spenderen”, beet ze de VVD
toe en bewees daarmee geheel in de socialistische traditie te staan.
Van een tekstschrijver zou de begroting trouwens niet veel
leesbaarder worden. Het probleem zit in de door de begrotingsmakers gevolgde
systematiek. Het heeft mij uren gekost om een helder beeld te krijgen en dat
kan gewoon heel veel beter. Wat mij betreft kan veel detailinformatie naar
bijlagen. Ik hoef niet te weten dat er in een sportzaal een nieuwe mat wordt
gekocht voor 800 euro. Wanneer ik echter zoek naar de afzonderlijke subsidie
voor PX en de Singel is die niet te vinden, zoals je er ook niet achter komt
wat het verschil is in subsidie tussen de twee Edamse musea en het Volendams
museum. Een tekstschrijver kan daar weinig aan verbeteren. Daar heb je iemand voor nodig die weet hoe je
cijfers moet presenteren voor een lezer die van hogere boekhoudkunde weinig
afweet. De begroting 2013 is een boekhoudersbegroting. Maar raadsleden zijn
over het algemeen geen boekhouders. Als je gemeenteraadsleden hun werk goed wil
laten doen, moet je het heel anders presenteren als je wilt dat ze met de
cijfers kunnen spelen. Daar mag mevrouw Rijpstra van mij wel meer geld voor
uittrekken. Als persoonlijke wens vraag ik alvast maar om meer
vergelijkingscijfers (benchmarks) en fte’s per programmaonderdeel.
Het amendement van
het CDA
De zuinigerds zitten niet alleen bij de VVD. Bij het CDA
kunnen ze er ook wat van. In een amendement (een soort motie) stelden ze voor
om alle nieuwe uitgaven voor 2013 (prioriteitenlijst) te schrappen in verband
met de door de regering aangekondigde bezuinigingen. Dat werd hier en daar wel
met sympathie ontvangen, maar het CDA kreeg niet voldoende steun. De pijn zat
hem in de onderwerpen. De renovatie van de Waterdam schrappen bijvoorbeeld, zou
niet door iedereen gesteund worden. Het college zegde welwillend toe dat ze nog
eens heel goed zou kijken welke nieuwe uitgaven niet strikt nodig zijn. De
begroting werd gewoon zonder enige wijziging goedgekeurd. De gemeenteraad
vertrouwde er dus op dat het college die toezegging wel zou nakomen.
Bezuinigingen
Laat de bezuinigingen maar komen. Dankzij Emile Karregat is
er een paar jaar geleden al bij voorbaat bezuinigd. Alleen de pot voor nieuwe
uitgaven zal lijden onder nieuwe bezuinigingen die door het Rijk worden
opgelegd. Er ligt nog een nieuwe uitkering van het Nuon in het verschiet
waardoor de toch al zeer royale rente-inkomsten van de gemeente nog aanzienlijk
zullen toenemen. Die zouden bestemd kunnen worden voor noodzakelijke nieuwe
uitgaven. Verder ben ik voor gewoon jaarlijks bezuinigen. Ieder jaar moet
gewoon opnieuw worden gekeken waar er overbodig vet af kan. Dat past in een
beleid waarin je gewoon nooit meer uitgeeft dan echt nodig is. Op die manier
heeft geen van de raadsfracties naar de begroting gekeken. Althans, daar heb ik
niks van gemerkt. Misschien zat ik wel te slapen.
Lang weekend op de
louteringsberg
Die prijs reik ik deze keer uit voor de meest onnozele
opmerking en gaat naar Kees Sier (VVD). In een debat over geluidsoverlast waar
veel mensen problemen mee hebben, wist hij op te merken dat hij mensen kent die
daar helemaal geen last van hebben. Dat is net zoiets als in een debat over
roken roepen dat je mensen kent die daar geen schade van hebben ondervonden.
Wat Kees Sier hoogstwaarschijnlijk bedoelde met zijn opmerking, is dat mensen
die wel problemen ondervinden van geluidsoverlast wel zeurkousen moeten zijn.
Daar mag hij van mij wel eens een lang weekend over nadenken.
Peter Louter
Geen opmerkingen:
Een reactie posten